ตัวต้านทานสามารถแบ่งได้เป็นสองประเภทหลักตามว่าค่าความต้านทานสามารถเปลี่ยนแปลงได้หรือไม่: ตัวต้านทานแบบคงที่และตัวต้านทานแบบแปรผัน
ตัวต้านทานคงที่: ค่าความต้านทานของตัวต้านทานเหล่านี้ถูกกำหนด ณ เวลาที่ผลิต และไม่เปลี่ยนแปลงภายใต้สภาวะการใช้งานปกติ เป็นตัวต้านทานชนิดที่พบมากที่สุดและใช้ในวงจรต่างๆ เพื่อให้ค่าความต้านทานคงที่ ตัวต้านทานแบบคงที่มักจะมีปลายสองด้าน ซึ่งสามารถแสดงเป็นเส้นแนวตั้งในแผนภาพวงจรได้ โดยระยะห่างระหว่างปลายทั้งสองข้างจะแสดงถึงค่าความต้านทาน
ต่างจากตัวต้านทานแบบคงที่ ค่าความต้านทานของตัวต้านทานแบบแปรผันสามารถเปลี่ยนแปลงได้โดยการปรับจากภายนอก ทำให้เหมาะสำหรับการใช้งานที่ต้องการการควบคุมค่าความต้านทานอย่างแม่นยำ ตัวต้านทานแบบปรับค่าได้มักจะมีขั้วต่อ 3 ขั้วและมีหน้าสัมผัสแบบเลื่อนที่สามารถเคลื่อนผ่านตัวตัวต้านทานเพื่อเปลี่ยนค่าความต้านทานได้ ตัวต้านทานปรับค่าได้ประเภททั่วไป ได้แก่ วาริสเตอร์แบบลวดสไลด์และโพเทนชิโอมิเตอร์
นอกจากตัวต้านทานแบบคงที่และแบบแปรผันแล้ว ยังมีตัวต้านทานชนิดพิเศษที่เรียกว่า "ตัวต้านทานแบบไว" ซึ่งสามารถเปลี่ยนค่าความต้านทานเพื่อตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม (เช่น อุณหภูมิ ความดัน ความชื้น ฯลฯ)
ในระดับโครงสร้าง ค่าความต้านทานของตัวต้านทานแบบคงที่จะถูกกำหนดค่าในระหว่างกระบวนการผลิต และไม่เปลี่ยนแปลงตลอดอายุการใช้งาน ในทางตรงกันข้าม ค่าความต้านทานของตัวต้านทานแบบแปรผันสามารถปรับได้ทางกลไกหรือทางอิเล็กทรอนิกส์ โดยทั่วไปภายในจะมีหน้าสัมผัสตั้งแต่หนึ่งหน้าขึ้นไปที่เลื่อนหรือหมุนบนตัวตัวต้านทานเพื่อเปลี่ยนค่าความต้านทาน
ตัวต้านทานแบบคงที่เหมาะสำหรับการใช้งานที่ต้องการความแม่นยำในพารามิเตอร์ของวงจร เนื่องจากสามารถให้ค่าความต้านทานที่เสถียรได้ ตัวต้านทานแบบคงที่มีอายุการใช้งานยาวนานเนื่องจากมีความแม่นยำและเสถียรภาพสูง ในทางกลับกัน ตัวต้านทานแบบแปรผันส่วนใหญ่จะใช้เมื่อจำเป็นต้องปรับค่าความต้านทานแบบไดนามิก ตัวอย่างเช่น เพื่อปรับระดับเสียงหรือเปลี่ยนระดับสัญญาณในเครื่องเสียง หรือเพื่อให้ได้การควบคุมแรงดันหรือกระแสที่แม่นยำในระบบควบคุมอัตโนมัติ
ตัวต้านทานแบบคงที่และตัวต้านทานแบบปรับค่าได้ก็มีความแตกต่างกันในการออกแบบและกระบวนการผลิต ตัวต้านทานแบบคงที่มักใช้เทคโนโลยีฟิล์มบางหรือฟิล์มหนา ซึ่งวัสดุที่เป็นสื่อกระแสไฟฟ้าจะถูกสะสมไว้บนพื้นผิวเพื่อสร้างตัวต้านทาน ในทางกลับกัน ตัวต้านทานแบบปรับค่าได้อาจต้องใช้กลไกที่ซับซ้อนมากขึ้นเพื่อให้แน่ใจว่าหน้าสัมผัสสามารถเคลื่อนที่ได้อย่างราบรื่น การเลือกระหว่างตัวต้านทานแบบคงที่และแบบแปรผันยังเกี่ยวข้องกับการต้องแลกระหว่างต้นทุนและประสิทธิภาพอีกด้วย ตัวต้านทานแบบคงที่มักจะมีราคาต่ำกว่าเนื่องจากผลิตได้ค่อนข้างง่าย
